Vì sao tỷ giá tăng và cần làm gì để ổn định tỷ giá, ổn định kinh tế

Đa phần người dân hiện nay là không quan tâm tới tỷ giá cho lắm, chủ yếu các ngành nghề liên quan tới xuất nhập khẩu, các chuyên gia kinh tế, các ban bệ đầu ngành thì mới hiểu rõ về tỷ giá USD/VND. Hiểu được mối quan hệ giữa tỷ giá với nền kinh tế sẽ giúp chúng ta hiểu được sự biến động của kinh tế và những tác động tới đời sống người dân. Vì sao tỷ giá tăng giảm, trong nội dung này chúng ta sẽ tìm hiểu cơ bản.

Tỷ giá là tỷ lệ chuyển đổi giữa đồng ngoại tệ với đồng tiền quốc gia, ví dụ USD/VND. Chúng ta thường thấy tỷ giá này ở mức trên 20 nghìn đồng, tức là 1 USD đổi được trên 20.000vnd, tại năm 2024 thì tỷ giá ở mức quanh 25k. Cứ sau thời gian nhất định thì tỉ giá sẽ tăng một số % nào đó tùy thuộc vào các chính sách tiền tệ của FED và NHNN Việt Nam. Trong một chu kỳ kinh tế, thì giai đoạn kinh tế phát triển ổn định bền vững sẽ có tỷ giá ổn định nhất, mức tăng giảm ít, còn trong giai đoạn kinh tế khủng hoảng suy thoái thì tỷ giá biến động mạnh, tăng mạnh và giảm mạnh.

Về cơ bản, chúng ta thường chỉ hiểu sự tăng giảm của tỷ giá sẽ ảnh hưởng tới xuất nhập khẩu bởi truyền thông thường hay đề cập tới khía cạnh này. Tỷ giá tăng thì lợi thế cho xuất khẩu vì giá hàng hóa cạnh tranh trên thị trường quốc tế, nhưng việc nhập khẩu sẽ chịu tác động xấu bởi chi phí nhập khẩu tăng cao, tức là nhập khẩu lạm phát vào kinh tế trong nước. Nguyên liệu nhập tăng giá thì thành phẩm cũng phải tăng, dẫn tới lạm phát tăng cao. Ngược lại, khi tỷ giá giảm thì tốt cho nhập khẩu nhưng không tốt cho xuất khẩu.

Đó là những gì phần đông chúng ta sẽ hiểu về tỷ giá tăng giảm, nhưng thật ra ít ai để ý tới sự ảnh hưởng của nó tới đời sống, tới chu kỳ kinh tế, tới sự khủng hoảng suy thoái. 

Sự ổn định của tỷ giá là điều tốt nhất cho nền kinh tế, việc xuất nhập khẩu của doanh nghiệp luôn cần tính toán trước sự biến động của tỷ giá bởi nó ảnh hưởng trực tiếp tới túi tiền của DN và ảnh hưởng tới chính sách điều hành kinh tế của NHNN. Nếu tỉ giá tăng mạnh thì xu hướng là sẽ phải kéo tỷ giá xuống bằng 1 trong 2 cách: 1 là bán USD để giảm tỷ giá, hoặc 2 là tăng cao lãi suất điều hành để tăng giá đồng nội tệ. Thực hiện theo cách nào thì cũng ảnh hưởng tới kinh tế, đặc biệt là phải tăng lãi suất. 

Ngược lại, nếu tỷ giá giảm mạnh, thì NHNN sẽ có dư địa để giảm lãi suất điều hành, giúp bơm tiền ra nền kinh tế và mua ngoại tệ dự trữ, về cơ bản thì tỷ giá cũng phải giữ ổn định. 

Đó là ảnh hưởng từ tỷ giá tăng giảm tới kinh tế trong nước, vậy vì sao tỷ giá tăng giảm. Có một số nguyên nhân sau:

• Lãi suất của FED tăng liên tục sau khi bơm tiền usd giá rẻ, cụ thể như giai đoạn 2022 -2024, tỉ giá tăng mạnh liên tục.
• Đồng USD đắt lên do chính sách thuế của thị trường Mỹ, do vấn đề đảo nợ, trả nợ đồng usd khi lãi suất tăng cao.
• Do nhu cầu mua USD để dự trữ tăng cao trong những thời điểm nhất định.

Trên đây là những lý do vì sao tỷ giá tăng cao và những ảnh hưởng từ tỷ giá tới nền kinh tế, chúng ta cần tìm hiểu rõ ràng để thấy được xu hướng của chính sách tiền tệ trong tương lai gần.